دریای از دست رفته‌‌ ی یادها

" گفتم تِکس ته قلبم مـــرزنگ مثل تیرت

" گفتم تِکس ته قلبم مـــرزنگ مثل تیرت

گفت ش اگرموتونه پیـــدا کُه ری فـراری " محمد حسین مرتب

گفتم که تیر مژگانت در قلبم فرو رفته

گفت ش اگر می توانی راه فرار پیدا بکن !

تورج پارسی

پنج شنبه سی ام ماه جون دوهزار شانزده

یکی از آرایه های ادبی پرسش و پاسخ در شعر است که در فرم گفتم و گفتا/ گفت نمایان می گردد ! نمونه ی زیبای این گونه آرایه ادبی را نزد حافظ داریم ! که شوری موسیقیایی در آن موج می زند ، به نرمی و شیدایی

گفتم غم تو دارم ، گفتا غمت سرآید

گفتم که ماه من شو گفتا اگر برآید

یا امعر معزی می گوید :

گفتم: چشمم،

گفت: به راهش میدار

گفتم: جگرم،

گفت: پر آهش میدار

گفتم که: دلم،

گفت چه داری در دل؟

گفتم: غم تو،

گفت: نگاهش میدار؟

***

دیروز نگین خواهرزاده ام از شیراز غزلی را در گویش بهبهانی از شاعر زنده یاد محمد حسین مرتب به من فرستاد . غزل در فرم گفتم / گفت سروده شده با تشبیهات زیبایی شناسانه ! رازی و نیازی عاشقانه و گوش نواز است ، از سویی صبوری عاشق و بی پروایی دلدار ترسیمی از امیدست که به قول سعدی :

هر کو شراب فرقت ، روزی چشیده باشد

داند که سخت باشد " قطع امیدواران "

مشکل گویش ها این است که اگر با حروف قراردادی لاتین نوشته نشوند برای غیر بومی خواندش سخت است ، اما این غزل در نهایت زیبایی است و در خواندنش چندان گرفتاری پیش نمی آید ؟ ! در تشبیهات پر کار

آمد است *

شعرهای محلی در نگهداشت واژگان نقش تعین کننده ای و پر مسئولیتی را بازی می کنند در گویش بهبهانی این مهم از شوقی تا محمد حسین مرتب ، از تقی آصفی تا سید و ..... ادامه داشته است این همان شیوه ی ای است که پًًس ناصر ، بَیژن سمندر ، یدالله طارمی و .... در گویش شیرازی انجام داده اند .

در نثر هم همین کاربرد را دارد به نوشته های رضا ستار دشتی نگاه بشود !

هر چه گویش ها در ادبیات رسمی میدان پیدا بکنند سبب رشد و گسترش ادبیات رسمی شوند !

و اما غزل زنده یاد محمد حسین مرتب :

گفتم که ری قشنگت دلخش کُه ، می باهاری

گفتش که چشم مسّــم می نرگس خماری

گفتم ا داغ بُرگت قــدم کمــون بیــده

گفتش که نِشت بــرگم بدتر ا نشـت ماری

گفتم تِکس ت قلبم مـــرزنگ مثل تیرت

گفتش اگرموتونه پیـــدا که ری فـراری

گفتم کمنـد تالت صد دل ا توش اسیری

گفتش که بیش سد تان کلی ش نه آشکاری

گفتم که خو نمی شم هرشــو مه ا خیالت