مستندی درباره سده کار پژوهشگر بهرام روشن ضمیر
مستندی درباره سده کار پژوهشگر بهرام روشن ضمیر
http://www.youtube.com/watch?v=v7tokmWnPoM
Parvaneh Sh
Shahrouz Tousi
مستندی درباره سده کار پژوهشگر بهرام روشن ضمیر که دیدن و شنیدنش را پیشنهاد می کنم . در باره ی سده افزون بر گفته های پیشنیان همچون بیرونی ، گردیزی و این سوتر مهرداد بهار ، این قلم با ردیابی آیین ها در نظام چوپانی و کشاورزی به نکات دیگری که در میان مردم تجربه شده است هم اهمیت می دهد و آنرا نادیده نمی گیرد.
مری بویس آتش را خورشید زمینی می داند، "مردمان به نیت نیرو دادن به آتش آسمانی خورشید به هنگام زوال و ضعف زمستانی آن برپا می کرده اند " پس ما باز با کاربرد آتش بزرگ که خورشیدست روبرو می گردیم و معیار آیین و حتا باورها را از منظر مردم شناختی در همین جا می توان ببینیم .
جشن سده در فرهنگ مردم خراسان بنا به گزارش ابراهیم شکورزاده '
روستاییان خراسانی به مدت سه روز یعنی از یازدهم تا سیزدهم بهمن به مناسبت جشن سده به شادی می پردازند . چرا که سده بلندای سال شماریست که از سویی نشان می دهد به نوروز جمشیدی پنجاه روز بیش نمانده و بزودی زمستان سیاه جای به بهار خواهد داد و از سویی دورنمای سد روزه ی برداشت خرمن را نمایان می سازد به همین دلیل پیش از فرارسیدن جشن از کوچک و بزرگ ، پیاده و سوار به کـــــوه و صحرا می روند و پشته هایی از خار و خاشاک به روستا آورده و پسینگاه روز دهم بهمن بر بلندترین بام خانه روستا گردآمده و بوته ها را روی هم انباشته کرده چون آفتاب نهان گشت و شب روستا را زیر چادر خود کشید ، بزرگ خانواده آتش به خــرمن بوته ها می زند همین که تابش آتش تاریکی را شکست داد ، فریاد شادمانی که نیایشی ساده و پاکست با پایکوبی و دست افشانی خواندن سرود سده آغاز می شود :
آی سده ، سده ، سده
سد به غله ، پنجه به نوروز
سرانجام : سده پیوند و پیوستی باز باتابش خورشید دارد و درواقع خورشید زمینی است و به نیت نیرو دادن به آتش آسمانی خورشید به هنگام زوال و ضعف زمستانی آن برپا می گردد .
از منظری که کشاورزان و روستاییان به آن می نگرند و تجربی آنهاست سد به غله و پنج به نوروز هم درست می نماید . سپاسگزارم کوشش فرهیخته ی پژوهشگر بهرام روشن ضمیر و گروهشان هستم
