شب چله یا یلدا

شب چله یا شب یلدا
تورج پارسی
سى ام آذر ماه کوتاه ترین روز و بلندترین شب سال است به این شب با این ویژگى شب چله یا شب یلدا گفته مى شود .   از اول دى ماه یا خرم روز تا دهم بهمن که در پندار ایرانى روز دسترسی به  آتش توسط هوشنگ پیشدادى است چهل روز است ، این چهل روز را چله یا چله بزرگ گویندسپس   چله کوچک آغآز مى شود که شامل بیست روز آخر بهمن و بیست روز از ماه اسفندست .
یلدا واژه ایست سریانى که به معناى زاده شدن است ،باور بر اینست که در شب چله یا یلدا که بلندترین و تاریک ترین و شوم ترین شب سال است  نبردى سخت میان روشنایى و تاریکى در مى گیرد که سر انجام به شکست تاریکى و زایش دوباره ى نور مى انجامد چنانچه درعرصه ى   شعر و زبانزد - ضرب المثل - هم میدان مى یابد :
 پایان شب سیه سپیدست
مردمان در این شب کنار آتش گرد آمده به ترانه خوانى و پایکوبى مى پرداختند . امروزه نیز در گوشه و کنار ایران زمین مردمان در چنین شبى به دور سفره اى   پر از خشک میوه ها و تر میوه هایى چون انار سیب ،خربزه ، هندوانه - انبارى -و انگور و در پرتو روشنایى - آتش یا شمع یا   نور چراغ -به پایکوبى وشادى مى پردازند که البته از حافظ محرم هر راز نیز تفالى گرفته مى شود . آیین امیدوارانه ى نشست شبانه ى سى آذرماه یا چله نویدى است از برآمدن روشنایى   که با زایش دوباره ى خود نحوست و بد اخترى را از میان بردارد .
شایان توجه است که در روسیه و سوئد هم پیش از مسحیت به نام جشن های سالیانه دهقانی  برگزاری  می شده است  بود مثلا در روسیه  . دوازده روز جشن می گرفتند به پایکوبی ، و خواندن آوازهای دسته جمعی می پرداختند ،   نان شیرینی ویژه جشن می پختند  ،  مراسم کشت و کشتکاری را به نمایش می گذاشتند ، به پاس بیشتر شدن  نعمت گندم در خانه پی پاشیدند   ، برای پیش بینی سال بهتر فالگیری می کردند   قربانی کردن جانوران نیز ویژه جشن بود .
به آفتاب  سلامی دوباره بکنیم و روشنایی را برای همگان آرزو بکنیم !

جهت آشنایی با مراسم سوئدی آن به نوشته ی این قلم : از شب چله ایرانی تا  Jul سوئدی نگاه بشود.
http://www.perslit.com/parsi_yalda.html
http://www.kanoonehonar.com/daftar/maghale_adabi_1.php?id=264
http://moris.blogsky.com/1390/09/22/post-263/
http://www.savepasargad.com/New-050508/10.Declarations/yalda-Dr.parsi.htm