پندواره های زمان ساسانیان
تورج پارسی
کار زیاد روی دستم هست ، اما فرصت کم و شتاب که نکند از دست بروند ، سه کار پژوهشی دارم که نیمه کاره مانده اند ، گه به اندوه به آنان می نگرم . چند مدتی هم هست روزگار بر کین می چرخد و توانم را گرفته است ، گه می اندیشم اگرنمی نوشتم اگر نمی سرودم اگر نمی خواندم و اگر به گیتی پهناورموسیقیایی ره و نشانی نداشتم از کدام سو خاکی به دست می آوردم تا غمگسار سرم بشود . امروزدر یاداشت هایم به چندپندواره های دوره ساسانی برخورد کردم نیک دانستم که دوستان هم بخوانند اگر نخوانده اند ، بی گمان در پندواره ها رگه های بسیار کلانی مردم شناسی ، روان شناسی و جامعه شناسی وجود دارد ! نا گفته آشکارست که شاید برخی پندوارها خوانایی با زمان نداشته باشند ، اما آنچه اگر توانست در شط زمان جاری بشود ، باشد که حرفی برای گفتن داشته باشد .
با مهر همیشگی
پندواره ها
*
اگر پرسند کیستی باید هنرهای خویش را بشماری !
* نژاد و نسب افتخار آفرین نیست !
همین پندواره امروز زبان زدی شده است : گیرم پدر تو بود فاضل ازفضل پدر ترا چو حاصل
* ارزش هر کس به اندازه خرد اوست !
* تن به تن آسانی و کاهلی نباید سپرد !
* گفته ی بد گو را بی آزمون باور مکن !
*رشک بردن زهر جانست و هم نشینی و همزبانی با مردمان سخن چین و دو روی پر گزند !
* گران بهاترین خلعت ایزدی خردست !
به همین سبب فردوسی شاهنامه را با خرد می آغازد
* ده اهرمنند که دل و نیروی شیر دارند و بر جان و خرد چیره می‌شوند و آن را تباه می کنند :
آز ، نیاز ، خشم ، رشک ، ننگ ، سخن چینی ، دورویی ، ناپاک دینی ، نا سپاسی !
در اینجا نیاز می بیند که ناپاک دینی را آشکار بکند ، دئنا در اوستا به معنای وجدان است و واژه دین از آن ساخته شده است . اگر آهنگ سخنگوی این گفته چنین باشد که " غیر زرتشتی "را ناپاک دین بنمایاند سد درسد آشکارست که بیهوده پند داده و بر خرد سخن نرانده است .
