نکاتی درباره جشن اسفندگان
نکاتی درباره جشن اسفندگان
اسفندگان 29 بهمن است یا 5 اسفند ؟
اسفندگان جشن بزرگداشت زن است نه روز عشق
آیا جشن های ایرانی قابلیت جهانی شدن دارند
از: دکتر تورج پارسی
در سایت کمیته ى نجات پاسارگاد که سرفراز به هموندى آن هستم خواندم که " گروه هایی از جوان ها می خواهند «اسفندگان» به عنوان روز ملی زن در تقویم رسمی کشور ثبت شود." از خواندن این خبر شادمان شده و از پویایی و جارى بودن و خردورى جوانان ایران زمین به خود بالیدم . نیاز دیدم با سپاس فراوان نکته اى رابه عرض جوانان برومند برسانم :
در سال شمار ما ، ماه سی روز بوده و هر روز هم نامى داشته براى نمونه روز پنجم هر ماه به سپندارمذ نامور بوده که در ماه اسفند این روز را به نام زنان - اوستا زن را ریته سیه بانو می نامد که به معنای مهر وفروغ و روشنایی است- جشن مى گرفتند . به همین دلیل هم جشن سپندارمذ مى باید در همان روز پنجم اسفند بر گزار بشود نه روز 29 بهمن . امید داردکه جشن ها که داراى اصول نجومى هستند دستخوش آشفتگى بیش ازاین نشده ودر بر گزاریشان که بسیارپسندیده است اصول نجومى آنها رعایت بشود
نیک آگاهیم که در جهت اصلاح سال شمار اوستایی شش ماه آغازین سال را سى و یک روز و ماه اسفند را بیست و نه روز و پنج ماه دویمین را یعنى از مهر تا اسفند را سى روز حساب کردند این تغییر جابه جایی درست کرد مثلا مهرگان افتاد به دهم ماه . اگر درست دقت کنیم روز دهم ، آبان روز است و نمى تواند گویاى جشن مهرگان باشد . از سوى دیگر مهرگان بر اصل طبیعى مى باید روز اول ماه مهر باشد چرا که آغاز پاییزست و جشنى هم پایه ى نوروز اما تقارن روز و ماه که شانزدهم ماه است یعنى روز مهر از ماه ترجیح داده شده است. که ترجیح شایسته و خردمندانه و داراى پایه ى درست است پس سپندارمذگان نیز روز پنجم ماه اسپندست که شایسته است به عنوان روز ملی زن در تقویم رسمی کشور ثبت شود."
برگزارى جشن والنتاین در ایران
این جشن که به نام روز دل ها یا عشق شهرت یافته و در جهان در روز ۱۴ فوریه برگزار مى گردد در کشور ما هم رواج یافته است .روز والنتاین را نمى توان و نباید با سپندارمذگان یا با روز جهانى زن که در هشت مارس برگزار مى شودیکى گرفت .روز هشتم مارس پشتوانه اى تاریخى و سراسر مبارزاتى داردو نباید آن را با سپندارمذگان همخوان دانست . هر کدام به جاى خود از ارج وارزش ویژه ى خود برخوردارهستند
همانطور که آمد در فرهنگ ما روز پنجم اسفند جشن ویژه ی زنان بوده است . جشن بزرگداشت زن در تاریخ ما. روز هدیه دادن به زنان ، جشن گزینش آزادانه ی همسراز سوی زنان و.. این جشن به سپدارمذگان نامورست و آنرا باید پاس داشت و در تاریخ درست آن را برگزار نمود.
در فرهنگ ما ماه مهر ، ماه دوستى و آشتى و عشق است و به ویژه در مهرگان همه ى ویژگى را به هم پیوسته مى بینیم چنانچه مسعود سعد آنرا به زیبایی ترسیم کرده است :
روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان
مهـــــــــر بیفزا ای نگار ماه چهر مهربان
مهربانی کن به جشن مهرگان و روز مهر
مهربانی کن به روز مهر و جشن مهرگان
جام را چون لاله گردان از نبید باده رنگ
وندر آن منگر که لاله نیست اندر بوستان
» مسعود سعد سلمان «
در همه ى جشن های ایرانی اعتبار محیط زیست ورابطه ی صادقانه با طبیعت وفضیلت انسان آشکارست باوجود حال برخى از جشن ها هم چنان نزد همگان ناشناخته مانده و بیشى از نوشتارها که در این زمینه در اختیار همگان قرار مى گیرد جنبه کارشناسى آنها بسیارکم است نیاز هست که نخست جشن هاى ایرانى ، پیدایش و کاربرد تاریخى شان از سوى کارشناسان شناسانده بشود.افزون بر شهرها، روستاهاى ما خزانه ى بسیار گرانبهایی هستند که مى تواند بر برگ هاى تاریخ جشن ها و آیین ها بیفزایند . تنوع جغرافیایی سرزمین ما و مینیاتور رنگى قوم ها ى آن بى گمان از این دیدگاه مورد نظرهنوز آنچنان که بایسته است مورد کنکاش قرار نگرفته ، به همین دلیل در این زمینه نباید تنها به تاریخ بسنده کرد بلکه ده و روستا و شهرهانیز تاریخ جارى وزنده اى هستند که باید به آنها رجوع و در یک شکل تطبیقى وجوه اشتراکشان راثبت نمود .
آیا جشن هاى ایرانى توان جهانى شدن را دارند ؟
"چند سال پیشترجوانى ایرانى از جنوب سوئد به من زنگ زد و پرسید آیا جشن هایی ایرانی توان آن را ندارند که جهانی بشوند " این جوان طبق گفته ی خودش از مادری ایرانی و پدری سوئدی زاده شده "اوفارسی را خیلی خوب حرف می زد ,فرهنگ مادریش را خوب می شناخت و گرامی می داشت در حالی که اعتبار فرهنگ پدری را نیز والا می دانست . این جوان که با اندیشه اش مرا به خطه ی آگاهی و بینشش ره می داد تاکیدی داشت که جشن روز والنتین با وجودیکه اصلا سوئدی نیست امادر اینجا هم رسمیت یافته است و نتیجه می گرفت که جشن های ایرانی هم از این توان برخوردارند که در واقع پاسخ به پرسش خود بود . اما با مطرح ساختن آن می خواست که این پرسش هم چنان باز بماند "
بى گمان جشن هاى ایرانى که بر مدار انساندوستى، آزادگى و مهر به طبیعت برگزار مى شوند شایستگى آنرا دارند که در عرصه ى جهانى نمایانده بشوند . تلاش براى ثبت جهانى آنها یکى از راه هاى رسیدن به چنین هدفى است. بار دیگر بر این اصل تاکید دارد که تدوام عمر هر آیینى بستگى به شناخت درست به آن دارد ، پس بیاییم آیین ها را بدون تعصب و شیفتگى با خرد و خردورى بشناسانیم و در برگزارى آنها کوشا باشیم..
روز پنجم اسفند از ماه اسفند یا جشن سپندارمذگان بر همگان به ویژه بانوان خجسته باد.
