Lussi
Lussi
تا لوچیا
lucia
یالوسیا
تورج پارسی
بخشی از یک پژوهش این قلم
آنچه امروز به نام جشن لوسیا در کشورهاى کاتولیک مذهب برگزار مى شود یادگارى است از دوشیزه سیراکوس اهل سیسیل که در ۲۰۴ میلادى به شهادت رسید . اما لوسى پیش از مسحیت پرنده اى دزد و جادوگر بود که پیکرى نیم خدایى و نیم انسانى داشت . مردمان از او با بیم و احترام سخن مى گفتند چرا که مى خواستند همانند روح شرور آب
näken
از آزارش در امان بمانند . لوسى شب ، تاریکترین و دلهره آورترین شب سال بود . با همه ى دلهره اى که مردمان از جادوى لوسى داشتند او ازیاران Freja
ایزد حاصلخیزى بشمار مى آمد و از دید کردارى همانند وى . ارابه لوسى راگربه اى که به
Lussekatten
شهرت دارد ، مى کشید که در مراسم لوسیا امروزه به شکل نان شیرینى جلوه گرى مى کند . بدین ترتیب در مى یابیم که لوسیاى جدید ریشه در آیین هاى پیشین اسکاندیناى دارد .۱۴
مهاجران آلمانى ساکن
Västergötland
نخستین بار در سال ۱۸۰۰ میلادى جشن لوسیا را در سوئد برپا کردند ، پس از ۱۹۰۰ میلادى این جشن در سراسر سوئد رواج پیدا کرد و از آیین روستایى یا
bondesed
فاصله گرفت . از ۱۹۲۷ در روزنامه هاى استکهلم مسابقه گزینش لوسیاى زیباى سال آغاز شد که به گفته ى
christer toplius
هر سال در سیزده دسامبر تماشگر جشن نور و زیبایى آن هستیم ۱۵. در روز لوسیا و شب آن دخترى زیبا رو در پوشش اروس با پیراهن سپید و کمر بند سرخ و تاجى با پنج شمع روشن با همراهان اروس وار خود به دیدار همگان مى رود تا آنان را در جشن نور و شادى شریک سازد یا به گفته ى فروغ به آفتاب سلامى دوباره داده شود . از دیگر مراسم شب لوسیا انجام یک گونه بخت بینى است در این زمینه نمونه اى هست که در آن دخترى نیت کرده و شعرى مى خواند تا در خواب از سرنوشت زناشویى آینده خود با خبر شود ۱۷;
Lucia den blida
Ska låta mej veta
Vems säng jag ska breda
Vems barn jag ska bära
Vems käraste jag ska vara
och vems famn jag ska sova uti
لوسیاى نجیب مى خواهم بدانم
رختخواب چه کسى را خواهم گسترد ؟
فرزند چه کسى را حمل خواهم کرد؟
دلبند چه کسى خواهم شد؟
و در آغوش چه کسى خواهم خفت ؟
Lucia tåget یا قطار لوسیا
در ۱۳ دسامبر مراسم ویژه ى لوسیا در سرتاسر سوئدبرگزار مى شود . در مدرسه ها، بیمارستان ها ، کلیسا ها و ... دخترى که به این مناسبت برگزیده مى شود با رختى همچون رخت سپید اروسان و نوار سرخى به دور کمر در حالى که تاجى مزین به چهار شمع روشن بر سر دارد آرام آرام حرکت مى کند و همراهان او که پسر و دختر هستند و
Stjärngossar
نامیده مى شوند با شمع هایى
روشن در حالى که آهنگ
santa lucia
را مى خوانند پشت سر او حرکت مى کنند . از لوسیا خواسته مى شود که زمستان تاریک و سرد سوئد را با نور زنده و جارى خود روشن کند . معمولامراسم میان ساعت دو تا سه بعداز ظهرکه هوا همچون شب تاریک است سامان بخشیده مى شود .
نوشیدنى و شیرینى روز لوسیا
Lussekatten
Glögg
شیرینى ویژه ى چنین روزى
Lussekatten
است که با آرد ، کره ، شکر ، مایه خمیر زعفران ، زنجبیل ، کمى نمک و کشمش درست مى شود . پس از اماده شدن با برس زرده تخم مرغ روى ان مى کشند رنگ زعفرانى یا طلایى این شیرینى در واقع نشانواره ى خورشید و روشنایى است که باید تاریکى را بترساند تا از اینجا رخت بربندد . شایان نگرش است که از قرن هیژده زعفران به سوئد وارد مى شود و به واسطه ى گرانى ان فقط اشراف مى توانستند به آن دسترسى بیابند . نخست فقط براى شیرینى لوسیا به کار برده مى شد وگرنه جنبه دارویى داشت .
۲۶ سال پیش که به سوئد آمدیم مهمان سویدى ما براى خوردن پلو زعفران مردد بود وقتى که گفته شد از زعفران در آن استفاد شده است و دلیل ایشان هم این بود که زعفران جنبه ى دارویى دارد ..
اما نوشیدنى
نوشیدنى این روز
Glögg
است که از آب سیب ، شکر ، وانیل ، زنجبیل ، میخک و پوست رنده شده لیمو، شراب سفید ، درست مى شودوکشمش و بادام با آن صرف میگردد .
. Glögg
یا Glögetvin
که در قرن نوزدهم به نام
Gluhwein
نامدار بود در ورزش هاى زمستانى اتریش و سویس مصرف مى شد . البته امروزه در سوئد هم کمى به میزان الکل آن افزده شده است .
هدیه ى سال نو
یا Julklapp
واژه
Klapp هم به معناى نوازش و هم به چم ضربه به در زدن آمده است . پیش از مسحیت در سوئد رسم بر این بود که پسران و دختران جوان به در خانه ها رفته ضربه اى به در نواخته و پس از باز شدن در هدیه اى به درون خانه پرتاب کرده و مى گریختند . البته برخى اوقات شیطنتى کرده و به جاى هدیه چوب یا سنگى به درون خانه پرتاب مى کردند . تحت تاثیر آیین مهرى که از طریق روم در اروپا رواج پیدا کرد ه و به سوئد هم آمد معمولا در روز زایش خورشید شکست ناپذیر ، مردمان به همدیگر میوه ، گل ، خوراکى پیشکش مى کردند . رومى ها دوست داشتند در این روز بزرگ به همدیگر سکه هدیه بدهند ۱۷
دکتر بهرام فروشى در کتاب جهان فرورى رویه ۱۱۸ چاپ دانشگاه تهران گزارش مى کند که :
در روستاهاى خراسان معمولا در این شب خانواده پسرى که با دختر نامزد شده است براى دختر هدیه مى فرستد و رسم هدیه فرستادن براى دختر در آذربایجان نیز معمول است و رابطه ى این جشن را با زایش و تولد به خوبى آشکار مى سازد . در آذربایجان در شب چله خانواده دخترى که به شوى رفته است براى دختر هدیه مى فرستد و در شهر خوى بازار پشمک رواج دارد و این گویا به مناسبت شباهت آن به برف است . در بهار همدان هر کس نامزد داشته باشد باید شب چله اى بفرستد . شب چله اى باید یک قواره پارچه یا یک قواره پیراهنى یا چادرى باشد که با شب چله اى مى فرستند .۱۸
در مقایسه ى مراسم شب چله ى ایرانى و آیین روستایى سوید همگونى هایى چند به چشم مى خورد از جمله :
هر دو مراسم در شب اول زمستان برگزار مى شوند
در هر دو مورد شب اول زمستان درازترین شب اول سال به حساب آورده شده است
در هر دو مورد شب اول زمستان شوم دانسته شده است
در هر دو مورد در چنین شبى فال گرفته شده است
در هر دو مورد هدیه دادن دادن وجود داشته است
در یک جمع بندى چنین مى توان نتیجه گرفت که جشن نور و روشنایى در هر کجا و به هرگونه که برگزار گردد از ریشه ى مشترک و کهن آن حکایت مى کند.
برای آگاهی بیشتر به مقاله نگاه بشود ! در سال های پیش درباره ی جشن های ایرانی و سوئدی پژوهشی دانشگاهی انجام دادم کنه بخشی را می توان در مقاله نگاه کرد :
https://iranshenakht.blogspot.se/2005/12/198.html
در حضور آبی دریا
در حضور آبی دریا
تورج پارسی
بیست و دوم جون دوهزار پنج
لارنکا قبرس
در حضور آبی دریا
آنچنان گم می شوم
که آب سر بر ساحل می کوبد
تا شاید مرا به خود باز گرداند !
.
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
تورج پارسی
یازدهم دسامبر دوهزار هفده
بنا بر وصیت آلفرد نوبل شیمی دان سوئدی در سال ۱۸۹۵ یعنی یک سال پیش از مرگشش بنیانی تاسیس شد که امروز به نام کمیته جایزه نوبل شاخته شده می شود ! در سال ۱۹۰۱ نخستین بار جایزه نوبل به دانشمندان پویای دانش داده شد که تا کنون ادامه دارد ! دیشب دهم دسامبر آیین پر شکوه نوبل برگزار و دانشمندان برنده جایزه خود را از پادشاه سوئد دریافت کردند !
دانشمندان با دانش و خرد از قلمرو تاریکی می کاهند و بر قلمرو روشنایی می افزایند !
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
سر فرازم که با پیتر نوبل که از همین خانواده است و از وکیلان خوشنام دادگستری است از نزدیک آشنایی پیدا کردم ،!
بخشی از عکس هایی که جلوه نور و رنگ است به مناسبت جسن نوبل برای نخستین بار منتشر می کنم
من و نووه ی خواهرم آرتین یک ساله و نیمه !
من و نووه ی خواهرم آرتین یک ساله و نیمه !
تورج پارسی
یک شنبه دهم دسامبر دوهزار هفده
ناهید و دکتر باهم ره سپار میهن شدند و جای مارا نیز خالی کردند و به سلامتی برگشتند ! از شیراز، کندوان ، تبریز ، اهواز دیدن کردند !
عکس فراوان گرفتند و مارا نیز شریک ساختند ! ناهید وجب به وجب شیراز را پا زد و به من گزارش داد و خشنود که در شیراز توریست خارجی زیاد بود !
ایران دیدنی است هر کجایش که پا بنهی حرفی برای گفتن دارد ! و توریست خارجی هم به سرزمینی می آید که طبیعت و تاریخ و هنر میناتور زیبایی را به نمایش می گذارد !
چهل سال است که میهن را ندیدم در نتیجه نسل تازه ی خانواده را ندیدم ، همه در خانه ی جهان افروز خواهرم گرد آمده بودند ، ناهید فیس تایم را روشن کرد دیدار کردم همگی را ! در میان نوه های خواهرم آرتین Superstar بود ! بسیار باهوش از هفت ماهگی زبان باز کرده و گفته که هم چنان هم می گوید !!
برای نخستین بار در فیس تایم می بینمش سلامش می کنم احوالش را می پرسم ! با خنده جواب می دهد ! پرسیدم دایی جانم چکار می کنی میگه دایی میخوام برم " خانم بازی " جا می خورم ! سکوت می کنم ! دوباره می پرسم دایی جانوم کوجو می خوای بری ! خانم بازی !
ناهید میگه می خواد بره شهر بازی ! خونه ی بازی این کلمه را خانم بازی تلفظ می کنه ! که دیگه از خنده روده بر شدم . پرسیدم دایی جان منو نمی بری همرات میگه نه با بابام میرم !!!
نوشین مادر آرتین میگه دایی تاکسی سوار شدیم ، تلفن موبایل راننده زنگ زد پس از اینکه راننده صحبتش تموم شد تلفن را قطع کرد آرتین پرسید چه گفت بهت ؟ رانند مات مانده بود و ساکت بعدش گفت نه نه م بود !!! آرتین پرسید حالش خوب بود راننده گفت ها جونوم خوب بود سلام هم رسوند!!!!!!
بله ارتین با باباش میره خانوم بازی !!
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
تورج پارسی
یازدهم دسامبر دوهزار هفده
بنا بر وصیت آلفرد نوبل شیمی دان سوئدی در سال ۱۸۹۵ یعنی یک سال پیش از مرگشش بنیانی تاسیس شد که امروز به نام کمیته جایزه نوبل شاخته شده می شود ! در سال ۱۹۰۱ نخستین بار جایزه نوبل به دانشمندان پویای دانش داده شد که تا کنون ادامه دارد ! دیشب دهم دسامبر آیین پر شکوه نوبل برگزار و دانشمندان برنده جایزه خود را از پادشاه سوئد دریافت کردند !
دانشمندان با دانش و خرد از قلمرو تاریکی می کاهند و بر قلمرو روشنایی می افزایند !
نوبل جشن دانش و فرهنگ بشری است !
سر فرازم که با پیتر نوبل که از همین خانواده است و از وکیلان خوشنام دادگستری است از نزدیک آشنایی پیدا کردم ،!
بخشی از عکس هایی که جلوه نور و رنگ است به مناسبت جسن نوبل برای نخستین بار منتشر می کنم