اسد رخساریان و اریک هرملین

Eric Hermelin

Säger man, att det funnits mer poetisk skapande kraft och ingivelse hos denne man än i hela den samtida svenska vitterheten, har man sagt mycket litet.

Vilhelm Ekelund

” plus salis 1945”  

اگر بگویند که در وجود این مرد نیرو و الهام آفرینشگر شعری بیشتر از تمام آثار معاصر ادبی سوئد یافت شده است، خیلی کم گفته اند.

ویلهلم اکه لوند

من با نام و آثار اریک هرمه لین در سال 92 آشنا شدم. سبب ساز این آشنایی "کارل یوران اکروالد" با فرآورده اش –آنتولوژی شعر فارسی- از رهگذر مطالعه ی ترجمه های هرمه لین از ادبیات کلاسیک ایرانی بود. هرمه لین آیینه ی تمام نمای شاعران بزرگ ایرانی در سوئد است، اکروالد را می توان بزرگترین مفسر سوئدی ترجمه های او از اشعار ایرانی دانست. من آن چه را که در سوئد در جستجوی اش بوده ام یافته بوده ام. با بهره وری از منابع یاد شده در نوشته های اکروالد توانستم با ذخایر عظیم فرهنگی ایی که هرمه لین در کشور خود سوئد به نام یک صوفی سوئدی-ایرانی به وجود آورده بود آشنا شوم. به این ترتیب طی دو سال کار مداوم با این ذخایر اولین نوشته های خود را در باره ی هرمه لین و ترجمه های او در جزوه ایی کوچک به نام " اریک هرمه لین کیست و چه کرد" به دوست شاعرم سهراب مازندرانی که آن زمان نشر رویا را در شهر "لوند" سرپرستی میکرد، سپردم. این جزوه در تابستان 94 انتشار یافت. آقای "بو اوتاس" هم بعدها نقد کوتاه و مجملی بر آن نوشت که سبب شد که من جزوه ی دوم را با اشتیاق بیشتری برای نشر آماده سازم. باری تا یادم نرفته این را بگویم که در آن سالها آقای سپانلو هم در سفری به سوئد پیگیر بازتاب ادبیات کلاسیک ایرانی در این کشور بود که بعد از گفتگوهایی با یکدیگر و قرار و مدارهایی من چند ماه بعد مقاله ی مفصلی در باره ی هرمه لین برای ایشان فرستادم که ایشان هم لطف کرده و با مقدمه ایی از خودشان آن را در "کلک" شماره ی سی وهشت آقای دهباشی انتشار دادند. در شماره ی سی و نه "کلک" نیز کتاب نامه ی هرمه لین منتشر شد و تا آن جایی که خبر یافته ام نشریات ادبی دیگر در آن روزگار کم استقبال از آن نوشته ها به عمل نیاورده اند. باری چند نمونه از ترجمه های هرمه لین را در این جا همراه می آورم:

Mot ögats tyranni och hjärtats tyranni, jag ropar ut;

Ty allt vad ögat sett, drar hjärtat sig till minne.

Jag smider, mig av stål, en eggvass, spetsig dolk;

Jag sticker ögat ut, jag gör hjärtat fritt.

                                                                                ”Baba Tahir Uriyan ”

 ز دست دیده و دل هر دو فریاد؛

که دیده هر چه بیند دل کند یاد.

بسازم خنجری نیشش ز پولاد؛

زنم بر دیده تا دل گردد آزاد.

                                   "بابا طاهر عریان"

Hoppets morgonrödnad som var gömd bakom det osynliga slöja                         

Kan nu visa sig, sedan den svarta nattens verk fullbordats,

Hädanefter skall mitt hjärta utstråla ljus över horisonterna:

Jag har vunnit över till solen, och dammet har forsvunnit.

                                                             ”Khawja Hafiz

صبح امید که بُد معتکف پرده ی غیب،

گو برون آی که کار شب تار آخر شد.

بعد از این نور به آفاق دهیم از دل خویش:

که به خورشید رسیدیم و غبار آخر شد.

"خواجه حافظ"

En shikh sade till en sköka: ”Du är druken,

Vart ögonblick är du fotbunden, liggande i ett nytt nät”

Hon svarade: ”O shaikh, jag är allt vad du säger,

Men du, är du allt vad du ger dig ut för (att vara)?”

                                                                   ”Omar khayam”

 شیخی به زنی فاحشه گفتا مستی،

هر لحظه به دام دیگری پابستی.

گفتا: "شیخا هر آن چه گویی هستم،

آیا تو ان چه می نمایی هستی؟"

"عمر خیام"

Berättelse

En dödgrävare fick liv beskärt till högan ålder;

En spörjare sade till honom: ”Säg mig en sak:

Som du ditt hela liv, grävt grav i jordens djup,

Har du sett något märkligt inunderjordens yta?”

Han svarade:”Jo, jag har iakttagit detta unerverk:

Här är det fatt, att denna hund, Som kallas min - personlighet, i sjuttio år,

Har sett mig gräva gravar, men ej dött för en sekund,

Och sig ej en gång efter min befallning rättat.

Mantig –ut-Tayir, skriven av Shaikh Farid –ud-din Attar

یافت مرد گورکن عمر دراز؛               سائلی گفتش که چیزی گوی باز:

تا چو عمری گور کندی در مغاک،        از عجایب هیچ دیدی زیر خاک؟

گفت: "این دانم عجایب چیست حال؛      کین سگ نفسم همی هفتاد سال،

گور کندن دید و یک ساعت نمرد،        یک دمم فرمان یک طاعت نبرد."

                                                                شیخ فرید الدین عطار "منطق الطیر"    

تعارف ایرانی

روی عکس کلیک کنید

بی گمان هیچ سرزمینی مردمانش مانند ایران اهل تعارف نیستند، آنگونه که  تهی بودن این تعارفات را در  تعارف شابدالعظیمی آشکار می گردد. پرفسوری سوئدی هست همسر ایرانی دارد یک شب در یک مهمانی  به من گفت فکر می کنم ایرانی بدون تعارف ایرانی نیست سپس خندید و گفت منم یاد گرفتم. در این عکس راننده ای نازک بینی چنین تابلویی را به ماشینش نصب کرده است : ببخشید پشتم به شماست !

از این نازک بینی بسیار بسیار خندیدم و خشنود گشتم چون دل پری از تعارف دارم .با مهر همیشگی  

آفتاب که بتابد جنگل مرا می طلبد

آفتاب که بتابد جنگل مرا می طلبد

تورج پارسی

این چند روز بارانی بود، راه رفتن را سخت کرد ، آفتاب که بتابد جنگل مرا می طلبد ، جنگل است و سرفرازی درختان که کنار هم جهانی را می سازند که بر محور هستی می چرخد ، شگفتا که طبیعت چه زیبا جنگل را سروده است ، از همه رنگ ، با مصرع های کوتاه و بلند  . جنگل خویشکارست ، جنگل با گشاده دستی لانه ی پرندگان شده ،به یاری هوا شتافته و سبزینگی را جاودانه ساخته و از آن سو پناه همه ی تنهایی های من شده است ، بیشی از شعرهایم را در جنگل سرود و در گوش درختان زمزمه کرده ام .

کنار درختان می ایستم ، می خوانم  ، به ستایش و نیایشم .

با سیاوش کسرایی  هم آوا می شوم :

تو قامت بلند تمنایی ای درخت

همواره خفته است

در آغوشت آسمان

بالایی ای درخت !

دستت پر از ستاره و جانت پر از بهار

زیبایی ای درخت !

وقتی که بادها

گیسوی سبزفام تو را شانه می کنند

غوغایی ای درخت !

وقتی که چنگ وحشی باران گشوده است

در بزم سرد او

خنیاگرغمین خوش آوایی ای درخت !

در زیر پای تو، اینجا شب است و شب زدگانی که چشمشان، صبحی ندیده است

تو، روز را کجا ؟!

خورشید را کجا ؟!

در دشت دیده ، غرق تماشایی ای درخت !

چون با هزار رشته تو با جان خاکیان، پیوند می کنی

پروا مکن ز رعد !

پروا مکن ز برق، که بر جایی ای درخت !

سر بر کش ای رمیده که

همچون امید ما

با مایی ای یگانه و تنهایی ای درخت !

****

به راستی جنگل هدیه سبز  زمین است ، دوست شمالی ام از میوه های جنگلی شمال ایران می گفت که نوش جانش باد ، به هرروی جنگل خوان همیشه گسترده ای است یکی از میوه اش می خورد ، یکی همچون من ستایشگر هر لحظه ی جنگل است  ، ستایشگر همه ی فصل ها ، چرا که جنگل هیچ گاه خسیس نبوده و نیست ، همچون آدمی نیست ، گشاده دست است و خوان گستر ! با مهر همیشگی

اندیشه های ایرانی از منظر ماتریالیسم دیالکتیک

اندیشه های ایرانی  از منظر ماتریالیسم دیالکتیک

 تورج پارسی

و افسوس مى خوررم بر سرزمینى که اندیشمندان آن تکیه بر خرد داشته اند و نخستین اندیشه اش که پس تر نام دین به خود گرفت   بینش وخرد  وآزادى گزینش و خویشکارى را پایه ى کار خود قرار داده و مثلث نیکى سه گانه را بر پیشانى خود دارد ، بر خلاف ادیان ابراهیمى باور به آن ندارد که خدا همه چیز را از هیچ به وجود آورده باشد . یعنى بنا بر این فلفسه ى " آفرینش قدیم است " زرتشت خداى خود را ، مزدا و اشا مى نامد ، اشا نظم و قانون کیهانى است ،پس مى توان مزدا را همان "نظم هستى "دانست یعنى به گفته ى زنده یاد کیخسرو کشاورز :  مزدا خدا نیست بنیان آفرینش است !

رازی فیلسوف ماتریالیست می گوید : هیولی یا ماده قدیم است و همیشه هم بوده و روانیست که چیزی پدید آید از نه از چیزی.

سنایی اندیشه ی ماتریالیست های ایرانی را این چنین نقل قول می کند :

خویشتن رنجه چه داری چون به عالم بنگری

تا بدانی کین قدیم ست و ندارد کردگار

طبع و آخشیج و هیولی را شناسیم اصل کوون

هر کرا این منکر آمد عقل او گیرد غبار

کو منجم ، کو محاسب ، گو بیا معلوم کن

ابتدا پید اکن و مر انتها را حجت آر

دانش چه می گوید : ماده همیشه وجود داشته و همیشه هم وجود خواهد داشت ، قدیم است ، از بین رفتنی نیست و ماندنی است . علم تاکید دارد که نمی شود چیزی را از هیچ بوجود آورد ، پس آنچه را که نتوان نابود کرد نمی توانم هم بوجود آورد .

حال ببین که بر این سرزمین چه آمد سرزمین رمال ها ، امام زمان ، چاه چمکران و...... فساد اندیشه شد.

بیگ بنگ